Z żalem zawiadamiamy, że 1 grudnia 2017 r. zmarł prof. dr hab. Bohdan Łukaszewicz, zasłużony badacz powojennej historii Polski i regionu Warmii i Mazur, w tym zwłaszcza działalności komunistycznego aparatu represji.
Prof. dr hab. Bohdan Łukaszewicz ( 6 I 1945 – 1 XII 2017)
Urodził się 6 stycznia 1945 r. w Wilnie. W latach 1960–1967 pracował jako drukarz w Olsztyńskich Zakładach Graficznych. Potem był redaktorem technicznym w Wydawnictwie „Pojezierze” w Olsztynie, a następnie, po ukończeniu studiów historycznych w Uniwersytecie Warszawskim (1973), od tegoż roku został asystentem w Zakładzie Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Nieprzerwanie od 1973 r. do 2005 r. pełnił funkcję sekretarza Komitetu Okręgowego Olimpiady Historycznej (od 2005 r. został członkiem Komitetu Głównego Olimpiady Historycznej). W latach 1973-1979 pełnił funkcję sekretarza Zarządu Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Olsztynie. W późniejszym okresie był członkiem Zarządu Głównego PTH. W latach 1975-2006 był sekretarzem redakcji kwartalnika „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, periodyku poświęconego przeszłości ziem Polski północno-wschodniej. Od 1976 r. podjął pracę w Ośrodku Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. W 1979 r. pomyślnie obronił dysertację doktorską. W OBN kierował pracownią Historii Warmii i Mazur w Polsce Ludowej, a w latach 1981–1992 także wydawnictwem tej instytucji naukowej. W latach 1991–1992 był zastępcą dyrektora Ośrodka Badań Naukowych. W 1990 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Podstawą przewodu była absolutnie nowatorska, do dzisiaj niezdezaktualizowana rozprawa o Polskim Stronnictwie Ludowym na Warmii i Mazurach w latach 40. XX w.
Od 1992 r. był zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie (od 1999 r. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego). W latach 1999–2004 kierował tam Zakładem Bibliotekoznawstwa, a w latach 2001-2002 r. pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych UWM. Tytuł profesora nauk humanistycznych uzyskał w 2011 r.
Był członkiem wielu instytucji naukowych. M. in. Instytutu Zachodniego, Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”, Rady Programowej Radia Olsztyn S.A., a także – od 2002 r. – był uczestnikiem Polsko-Litewskiej Dwustronnej Komisji do Badania Problemów Nauczania Historii. Uczestniczył w pracach kapituły Nagrody Prezydenta Olsztyna im. Bohdana Jerzego Koziełło-Poklewskiego w dziedzinie historii. Był wysoko cenionym – traktowanym z autentycznym szacunkiem, a i respektem – promotorem i nieformalnym opiekunem naukowym wielu rozpraw habilitacyjnych, doktorskich i magisterskich. Na niwie naukowej mocno zaznaczał się jako znakomity znawca powojennej historii Polski i regionu Warmii i Mazur, w tym zwłaszcza działalności komunistycznego aparatu represji. Stworzył i współtworzył wiele artykułów naukowych i kilkanaście monografii naukowych, słowników biograficznych, edycji źródeł. Jego dziełem jest obszerne kalendarium powojennego Olsztyna (1945-2005).
Za swoją działalność był niejednokrotnie nagradzany. W tym: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1979), Złotym Krzyżem Zasługi (1986), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1999), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).
Przedwcześnie zmarły prof. dr hab. Bohdan Łukaszewicz przez kilkadziesiąt lat był blisko związany z wrocławskim środowiskiem historycznym. Nie da się zliczyć wydarzeń naukowych i tych mniej naukowych, w których u nas uczestniczył, i w których – za inspiracją śp. Profesora Wojciecha Wrzesińskiego – my w Olsztynie uczestniczyliśmy. Był naszym wielkim Przyjacielem i takim go zapamiętamy. Zarazem jako wybitny badacz dziejów Polski północno-wschodniej siłą rzeczy interesował się terenami tzw. ziem zachodnich i północnych, przyłączonych w 1945 r. do Rzeczypospolitej. Wyznaczał zatem także On tropy dla badań, jakie realizuje obecnie – z poparciem Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego – wrocławski Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”. Już drugi rok PiP inspiruje i wspiera badania naukowe także nad ziemiami byłych Prus Wschodnich. Niejednokrotnie podczas ich realizowania – a ramach Sieci Ziem Zachodnich, której ośrodek koordynujący usytuowany jest w strukturze Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”, napotykamy na wyniki dociekań Zmarłego i nierzadko pełną garścią czerpiemy z dokonań tego znakomitego Profesora.
Dr hab. Ryszard Tomkiewicz (Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie)
Prof. zw. dr hab. Grzegorz Strauchold (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego)
